 |
| Το νέο βιβλίο (Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος, Κρίσιμες οντολογικές έννοιες στο έργο του Καστοριάδη, Εκδ. ΕΥΡΑΣΙΑ) μας αποκαλύπτει κάποιες πολύ σημαντικές, άλλα άγνωστες πτυχές της σκέψης του Κορνήλιου Καστοριάδη |
Ανάδυση, μάγμα, συνολιστική-ταυτιστική λογική: οι τρεις αυτές έννοιες είναι κεντρικής σημασίας για να κατανοήσουμε το οντολογικό υπόβαθρο της πρωτοβάθμιας κοινωνικοπολιτικής θεωρίας του Κορνήλιου Καστοριάδη σχετικά με την ατομική και συλλογική αυτονομία. αποτελούν συνάμα την εννοιολογική βάση της καστοριαδικής προσέγγισης στη Φιλοσοφία της Επιστήμης και στα Μαθηματικά.
Σπύρος Μανουσέλης – efsyn.gr
Σε αυτό το μικρό σε σελίδες αλλά πολύ πυκνό σε πρωτότυπες ιδέες βιβλίο, ο Γ. Ευαγγελόπουλος επιχειρεί να διαφωτίσει τρεις θεμελιώδεις και θεμελιωτικές έννοιες της σκέψης του Κορνήλιου Καστοριάδη (1922-1997). Πρόκειται για τις έννοιες: συνολιστική-ταυτιστική λογική, μάγμα, ανάδυση, πάνω στις οποίες θα οικοδομήσει σχεδόν το σύνολο του εντυπωσιακά επίκαιρου φιλοσοφικού του έργου ο διεθνούς φήμης Ελληνας στοχαστής.
Ως οξυδερκής ερευνητής της ανθρώπινης ιδιαιτερότητας, ο Καστοριάδης σε όλο του το έργο αναδεικνύει τη βαθύτερη ενότητα και την άρρηκτη σχέση που υπάρχει μεταξύ κοινωνικοπολιτικής και βιοψυχολογικής πραγματικότητας, ενώ ταυτόχρονα διευκρινίζει τις αναγκαίες γνωσιολογικές και μεθοδολογικές διαφοροποιήσεις που απαιτούνται για να κατανοήσουμε τη βαθύτερη ενότητα της ανθρώπινης κατάστασης.
Ενα μεγαλόπνοο και πολύ πρωτότυπο φιλοσοφικό έργο που επιδιώκει, προγραμματικά, να αναδείξει όλες τις πτυχές και άρα τις επιστημονικές, επιστημολογικές και κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της ατομικής και συλλογικής αυτονομίας στην ανθρώπινη κατάσταση. Μια ιδιαίτερη οντολογικά κατάσταση που, εντούτοις, ήταν και παραμένει απολύτως φυσική σε κάθε εκδήλωσή της.
Το κάθε ένα από τα τρία κείμενα που συνθέτουν αυτό το βιβλίο είναι μια συνοπτική παρουσίαση, κριτική ανάλυση, αλλά και αναστοχαστική αποτίμηση τόσο της γνωσιολογικής λειτουργίας όσο και της βαθύτερης σημασίας των τριών κεντρικών εννοιών για τη σκέψη του Καστοριάδη. Αναδεικνύοντας την κομβική σημασία των εννοιών της συνολιστικής-ταυτιστικής λογικής, του μάγματος και της ανάδυσης στο έργο του Καστοριάδη, αυτό το βιβλίο μάς προσφέρει ένα πολύτιμο ερμηνευτικό εργαλείο για να κατανοήσουμε την επίμονη προσπάθεια του μεγάλου Ελληνα φιλοσόφου να θεμελιώσει, πάνω σε αυτές τις έννοιες, την ουσιαστική ενότητα του επιστημονικού και του φιλοσοφικού γνωστικού εγχειρήματος.
Μία από τις μεγαλύτερες αρετές του νέου βιβλίου του Γ. Ευαγγελόπουλου είναι ότι ανατρέχει σε βασικά κείμενα του Καστοριάδη για να τεκμηριώσει την ουσιαστική ενότητα που υπάρχει μεταξύ επιστήμης και φιλοσοφίας. Δυο πνευματικές παραδόσεις που, παρά τους διακριτούς γνωσιολογικά και μεθοδολογικά ρόλους τους, αποτελούν δυο συμπληρωματικές νοητικές προσεγγίσεις που επιχειρούν από κοινού να κατανοήσουν την πραγματικότητα.
Εξάλλου, ο ίδιος ο Καστοριάδης, όντας ταυτοχρόνως φιλόσοφος, ψυχαναλυτής και προοδευτικός πολιτικός στοχαστής, αμφισβήτησε τα ιστορικά και τα θεσμικά στεγανά που επέβαλλαν –και εξακολουθούν να επιβάλλουν!– στην ανθρώπινη σκέψη τον αποκλεισμό της επιστήμης από τη φιλοσοφία. Μια σχιζοειδής πνευματική στάση που, εν πολλοίς, ευθύνεται όχι μόνο για την αποσπασματικότητα των γνώσεών μας, αλλά και για την αυτοκαταστροφική δυϊστική διαφοροποίηση του ανθρώπου από τη φύση.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι τα τρία δοκίμια που προσεγγίζουν
διεξοδικά τη σκέψη του Καστοριάδη και συνθέτουν αυτό το πολύ ενδιαφέρον
βιβλίο εμπλουτίζονται από τα ερμηνευτικά σχόλια και τις διευκρινίσεις
που υπάρχουν στην εκτενή εισαγωγή που έγραψε, ειδικά γι’ αυτό τον σκοπό,
ο καθηγητής φιλοσοφίας και γνωστός επιστημολόγος Στάθης Ψύλλος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το blog TEO O ΜΑΣΤΟΡΑΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει σχετικά σε άρθρα που αναδημοσιεύονται από διάφορα ιστολόγια. Δημοσιεύονται όλα για την δική σας ενημέρωση.