Teo's Lab
Ιστολόγιο με τεχνικά και επιστημονικά θέματα
Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025
Σ.Τραχανάς - Το Φάντασμα μέσα μας: Το πρόβλημα της ελεύθερης βούλησης
Σ’ ένα σημείο του Φαντάσματος της Όπερας, ο Μάικλ Κρώφορντ και η Σάρα Μπράιτμαν τραγουδούν τους περίφημους στίχους: «The phantom of the Opera is there, inside your mind...». To φάντασμα της όπερας είναι εκεί. Είναι μέσα στο ίδιο το μυαλό μας.
Παραδόξως, στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξαν και μεγάλοι φυσικοί και φιλόσοφοι του περασμένου αιώνα, λίγο μετά την ανακάλυψη της αρχής της αβεβαιότητας. Και δεν είναι προφανές ότι είχαν άδικο.
Τεχνητή νοημοσύνη: Γιατί οι περισσότεροι εργαζόμενοι χαίρονται για την «εκτόξευση» της AI
Γιατί οι πολίτες πρέπει να αγνοούν ισχυρισμούς ειδικών ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα τους αφήσει σύντομα χωρίς δουλειά
To μαθηματικό πρόβλημα του Πλάτωνα και το ChatGPT
Στον διάλογο του Πλάτωνα «Μένων ή Περί αρετής πειραστικός», στο χωρίο 82c-85b, ο Σωκράτης διδάσκει σε έναν δούλο πώς να διπλασιάσει το εμβαδόν ενός τετραγώνου. Αρχικά, ο δούλος προτείνει λανθασμένα να διπλασιαστεί το μήκος κάθε πλευράς, αλλά ο Σωκράτης τελικά τον οδηγεί να καταλάβει ότι οι πλευρές του νέου τετραγώνου πρέπει να έχουν το ίδιο μήκος με τη διαγώνιο του αρχικού.
Μενέλαος Λουντέμης: "Ας μη μετρήσουμε"
Ας μην καθίσουμε να μετρήσουμε
ποιανού δάκρυα ήταν πιο ζεστά.
Μπορεί πιο ζεστά να ‘ναι κείνα
που δε χύθηκαν ακόμη.
Ο σταυρός του Αϊνστάιν
Ραδιοαστρονόμοι ανακάλυψαν ένα σπάνιο κοσμικό μοτίβο, τον επονομαζόμενο «σταυρό του Αϊνστάιν» (Einstein Cross), που θα τους βοηθήσει να μάθουν περισσότερα για την σκοτεινή ύλη του σύμπαντος
Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025
ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΤΗΣ ΑΝΑΡΧΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ
Mπορεί να θεωρηθεί πλεονασμός μια τοποθέτηση επί ζητημάτων τα οποία από πολλούς εκλαμβάνονται ως αυτονόητα; Πόσες φορές έχει συμβεί για καταστάσεις, τις οποίες με την πρώτη ματιά αντιλαμβανόμαστε ως απλές, να αναγκασθούμε, εκ των υστέρων, να αναγνωρίσουμε την πολυσυνθετότητά τους; Δεν είναι η εξυπακουόμενη «αλήθεια» που ανατρέπεται, στην καθημερινή κοινωνική πρακτική, κάνοντας το αυτονόητο να αποκτά τις διαστάσεις ψεύτικου;
Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου 2025
Ο αόρατος χορογράφος
Αναζητώντας στον εγκέφαλο το βιολογικό υπόβαθρο της χορευτικής δημιουργικότητας
Το burnout είναι η μάστιγα της σύγχρονης εργασίας – Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί
Το αίσθημα του άγχους και της υπερφόρτωσης στη δουλειά μπορεί να μετατραπεί σε μια πιο σοβαρή κατάσταση, που υπερβαίνει το απλό αίσθημα κούρασης και καταλήγει στην εξουθένωση, στο «burnout»
Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2025
Πλάτων: Η πιο πικρή απογοήτευση που νιώθεις, είναι όταν προσφέρεις καλοσύνη και σου την ανταποδίδουν με κακία.
30 από τις κορυφαίες ρήσεις του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου, μαθητή του Σωκράτη και δασκάλου του Αριστοτέλη. - Aπό τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή
Πλάτων... Ο σπουδαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Ολόκληρο το έργο του με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί κι έχει ασκήσει τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και γενικότερα στη δυτική φιλοσοφική παράδοση μέχρι και σήμερα. Θεωρείται οικοδόμος της φιλοσοφίας κι εμπνευστής των σπουδαιότερων κοινωνικοπολιτικών οραματισμών.
Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2025
OpenAI / Κυκλοφόρησε το GPT5 – Μειωμένες «παραισθήσεις» και εξαιρετική κατανόηση της γλώσσας
Η OpenAI ανακοίνωσε επίσημα την κυκλοφορία του GPT-5, της πλέον εξελιγμένης έκδοσης του κορυφαίου μοντέλου γλωσσικής επεξεργασίας, σηματοδοτώντας ένα κρίσιμο βήμα προς την επίτευξη της τεχνητής γενικής νοημοσύνης (Artificial General Intelligence-AGI), όπως έγραψε το Wired.
ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Το σύστημα της φύσης, της οποίας ο άνθρωπος είναι τμήμα,
τείνει να είναι αυτο-εξισορροπούμενο, αυτο-ρυθμιζόμενο, αυτο-καθαριζόμενο.
Όχι, όμως, με την τεχνολογία.
Ε. F. Schumacher
Έρχεται η τεχνητή νοημοσύνη ιεραρχικού συλλογισμού που ξεπερνάει σε επιδόσεις τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα
Νέος τύπος ΑΙ κερδίζει κατά κράτος τα σημερινά μοντέλα σε όλα τα τεστ αξιολόγησης.
Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2025
Ελευθερία χωρίς προσδιορισμούς
«Είναι ο πιο εύκολος τρόπος να λύσετε το πρόβλημα, τόσο ξεκάθαρος ώστε δεν χρειάζεται να τον πολυβασανίζεις για να τον παραδεχθείς. Έτσι, δεν θα υπάρχει πια λόγος να σκεφτόμαστε. Και πραγματικά, το βασικό είναι να μην υπάρχει λόγος να σκεφτόμαστε! Όλο το μυστήριο της ζωής θα μπορέσει τότε να χωρέσει σε δυο φύλλα τυπωμένο χαρτί.»
Φ.Μ. Ντοστογιέφσκι, Έγκλημα και τιμωρία
Πέφτοντας το μάτι μας στη λέξη «ελευθερία» στο λεξικό, συναντάμε τον
ορισμό: «δυνατότητα αυτόβουλης και απεριόριστης δράσης σύμφωνα με τις
επιθυμίες (κάποιου), η απουσία εξαναγκασμού ή καταπίεσης» και
κατηγοριοποιείται σε προσωπική, του λόγου, ακαδημαϊκή ή του Τύπου.
Μέσα από αυτά τα όρια και τους προσδιορισμούς είναι
μία δυνατότητα, που μπορεί να προκύψει κατόπιν συμφωνίας «κάποιων», με
βάση τις επιθυμίες τους. Και μάλιστα, όταν απουσιάζει ο καταναγκασμός.
Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2025
Άλντους Χάξλεϋ: Όταν στους σκλάβους θα αρέσει η σκλαβιά. (VIDEO)
O Άλντους Χάξλεϋ, ο συγγραφέας του απελπιστικά προφητικού βιβλίου επιστημονικής φαντασίας "Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος" και αυτού που είπε: "Μόνο ένα μεγάλο λαϊκό κίνημα υπέρ της αποκέντρωσης της εξουσίας και της αυτοοργάνωσης μπορεί να σταματήσει τη σημερινή τάση προς ολοκληρωτισμό.
Φυσική Θερινής Νυκτός
Δέκα από τα μεγαλύτερα Παράδοξα και άλυτα Προβλήματα της Φυσικής που μπορούν να προκαλέσουν ατέρμονες συζητήσεις, ειδικά στις θερμές καλοκαιρινές νύχτες, όταν δεν μας κολλάει ο ύπνος:
Παρασκευή 29 Αυγούστου 2025
Εσύ πόσο άνθρωπος νιώθεις σήμερα;
Και θα εμφανιστούν καινούριες μορφές πάνω στην Γη.
Οι ηλεκτρονικοί εγκέφαλοι και τα ανδροειδή περιμένουν υπομονετικά.
ΟΜΩΣ: Κάπου πέρα από την φύση του ανθρώπου, πέρα από αυτήν την ίδια την Γη, πέρα από την ζωή, υπάρχουν τα άστρα. Κι ολοένα και πιο πολλοί αισθάνονται ένα μυστηριακό κάλεσμα, σαν κοιτάνε το βράδυ τον έναστρο ουρανό.
Εκεί πάνω ψηλά, δημιουργείται σιγά σιγά ένα πλάσμα που μπορεί να περιέχει ΟΛΑ τα πλάσματα ΟΛΟΥ του σύμπαντος και που θα αγγίζει αυτό που ο Χέγκελ είχε πει: «Καθαρή ύπαρξη και Τίποτα, είναι ένα και το αυτό».
Βαγγέλης Κοτρώνης, Χιονάτη για μεγάλους, τ. 7, Μάιος ‘82
Η πλέον εξέχουσα επιστημονική αιχμή, εδώ και δεκαετίες, έχει έρθει να επιβεβαιώσει αυτό που οι αρχαίοι πολιτισμοί και κουλτούρες θεωρούσαν ως υπαρξιακό θεμέλιο λίθο: δεν υπάρχει κενό στον Κόσμο-Σύμπαν, τα ΠΑΝΤΑ είναι συνδεδεμένα. Κι ασφαλώς η σύνδεση αυτή είναι πέρα από το πεπερασμένο των ανθρώπινων κι εν γένει έμβιων αισθήσεων. Η αντίληψή της, στο καθημερινό βίωμα, συνέβαινε λοιπόν με τον νου, το συναίσθημα, την νόηση πως η Ψυχή, το Πνεύμα, διατρέχει τα πάντα, ενοποιώντας τα σε έναν άπειρο Κοσμικό Οργανισμό.
Τα «γρηγορότερα μάτια» του ελληνικού ουρανού
Εγκαίνια και «βαφτίσια» για το «200+», το πιο σύγχρονο τηλεσκόπιο της χώρας μας στο Αστεροσκοπείο Σκίνακα στην Κρήτη, το οποίο θα δώσει ώθηση στις αστρονομικές παρατηρήσεις αλλά και στις ασφαλείς τηλεπικοινωνίες
Παρασκευή 22 Αυγούστου 2025
Kαμύ: Μια μέρα όμως γεννιέται το "γιατί"
… κι όλα αρχίζουν. Ένα διαχρονικό κείμενο του Αλμπέρ Καμύ
ΑΚΟΜΑ ΚΙ Η ΣΚΕΨΗ, ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟ, με πείθει πως αυτός ο κόσμος είναι παράλογος. Η καθαρή λογική, σ’ αντίθεση με το παράλογο, ισχυρίστηκε πως το κάθε τι είναι σαφές. Ευχόμουν το δίκιο της αλλά μάταια περίμενα αποδείξεις. Έπειτα από τόσους αιώνες αναζητήσεων και τόσους εκφραστικούς και πειστικούς ανθρώπους, ξέρω πως αυτό είναι λάθος. Σ’ αυτό το πεδίο τουλάχιστον, αφού δεν μπορώ να μάθω, δεν υπάρχει ευτυχία.
Ο πόλεμος δεν είναι μοιραίος βιολογικά
Είναι ο πόλεμος εκδήλωση ζωώδους ανθρώπινης βίας ή της κοινωνικοπολιτικής κτηνωδίας;
Σωκράτης: Οι άξιοι άνθρωποι δεν επιδιώκουν την εξουσία…
Σε απόσπασμα από την Πολιτεία του Πλάτωνα, διαβάζουμε τα λόγια του Σωκράτη σχετικά με τους άξιους και ικανούς ανθρώπους, και τη θεωρία του πως εκείνοι, στην ουσία, αναγκάζονται να παίρνουν την εξουσία στα χέρια τους από τιμωρία…
Τετάρτη 20 Αυγούστου 2025
Έρχεται η Μαύρη Σελήνη
Στις 23 Αυγούστου ο ουρανός στο ημισφαίριο της Γης όπου βρίσκεται και η Ελλάδα θα βιώσει το φαινόμενο της Μαύρης Σελήνης, μιας φάσης όπου η Σελήνη βρίσκεται ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο και το φωτισμένο της ημισφαίριο δεν είναι ορατό από εμάς.
Η Μαύρη Σελήνη (black moon) δεν είναι επίσημος αστρονομικός όρος, αλλά χρησιμοποιείται ευρέως στην αστρολογία και στη λαϊκή παράδοση για να περιγράψει σπάνια φαινόμενα που σχετίζονται με τις φάσεις της Σελήνης. Μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα, ανάλογα με το πλαίσιο:
Τρίτη 19 Αυγούστου 2025
Τι γνωρίζουμε για τη νέα εξελιγμένη έκδοση του ChatGPT
To ChatGPT-5 υπόσχεται αποτελεσματικότερη και ποιοτικότερη επικοινωνία με τους χρήστες.
Τη νέα έκδοση του chatbot έφερε επανάσταση στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και έφερε τεκτονικές αλλαγές στη βιομηχανία της τεχνολογίας και όχι μόνο έδωσε στη κυκλοφορία η OpenAI. Ας ρίξουμε μια ματιά σε όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής για το ChatGPT-5.
AnyConv - Ο απόλυτος online μετατροπέας αρχείων (χωρίς εγκατάσταση, χωρίς άγχος!)
Έχεις ένα PDF που θες να το κάνεις εικόνα; Ή ένα MP4 που πρέπει να γίνει MP3, χωρίς να μπλέξεις με προγράμματα και εγκαταστάσεις; Μάντεψε. Το AnyConv είναι εδώ για σένα, και ναι, είναι δωρεάν, απλό και online.
Frank Zappa: 10 αποφθέγματα του μεγάλου φιλόσοφου
Ο Frank Zappa γεννήθηκε στις 21 Δεκέμβρη του 1940, στη Βαλτιμόρη του Maryland, δημιουργώντας περισσότερα από εξήντα άλμπουμ.
Πάνω από 5.000 ηλεκτρικές εκκενώσεις καταγράφηκαν τη Δευτέρα 18 Αυγούστου 2025.
Σύνταξη άρθρου: Μ. Μπέρου, Κ. Λαγουβάρδος
Τοπικές βροχές και καταιγίδες σημειώθηκαν στα κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά τη Δευτέρα 18 Αυγούστου 2025. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, τα πλέον αξιόλογα ύψη βροχής σημειώθηκαν κυρίως σε τμήματα της Στερεάς Ελλάδας, της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας.
Σάββατο 16 Αυγούστου 2025
Το μαθηματικό κόλπο που κρύβεται στον αριθμό της πιστωτικής σας κάρτας
Βρίσκεστε στην οθόνη του υπολογιστή σας λίγο πριν την ολοκλήρωση μιας διαδικτυακής αγοράς, έτοιμοι να εισαγάγετε τον αριθμό της πιστωτικής σας κάρτας. Τον πληκτρολογείτε και βλέπετε ακαριαία ένα κόκκινο μήνυμα σφάλματος: «Παρακαλώ εισάγετε έναν έγκυρο αριθμό πιστωτικής κάρτας». Ενοχλημένοι, ελέγχετε κάθε ψηφίο και βρίσκετε τον ένοχο: σε ένα από τα ψηφία του αριθμού πληκτρολογήσατε το 4 αντί για το 3. Διορθώνετε το λάθος και η αγορά ολοκληρώνεται.