Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2025

Σχετικά με την «υπερπανσέληνο» του Νοεμβρίου


Στις 5 Νοεμβρίου θα δούμε την μεγαλύτερη Πανσέληνο του έτους με φαινόμενη διάμετρο 33,37′, περίπου 8% μεγαλύτερη από την μέση διάμετρο των 31′ λεπτών του τόξου.

Όπως έχουμε ξαναγράψει, ο όρος υπερπανσέληνος δεν είναι επιστημονικός όρος. Επινοήθηκε το 1979 από τον αστρολόγο Richard Nolle, γεγονός που από μόνο του προκαλεί δυσφορία. Ο Nolle θεώρησε ότι έχουμε υπερπανσέληνο όταν τυχαίνει η Σελήνη να βρίσκεται περίπου στο 90% της πλησιέστερης απόστασής της από τη Γη.

Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2025

Γιατί ο χρόνος φαίνεται να περνά πιο γρήγορα όσο μεγαλώνουμε;

Γιατί όσο μεγαλώνουμε ο χρόνος φαίνεται να περνά πιο γρήγορα; 

Η απάντηση σε αυτό το διαχρονικό ερώτημα βρίσκεται στον τρόπο που ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τα γεγονότα. Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε στο πλαίσιο μελέτης κατά την οποία, οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε λειτουργική μαγνητική τομογραφία, αφού είχαν παρακολουθήσει ένα επεισόδιο της εμβληματικής σειράς «Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ παρουσιάζει» (Alfred Hitchcock Presents, 1955–1965).

Red Hot Chili Peppers - Scar Tissue [Official Music Video] [HD UPGRADE]


Our Lab combines Theory and Practice


 

 

 

Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025

Οι μνημονικές «αλχημείες» του επιλήσμονος εγκεφάλου

Ο ρόλος της επιλεκτικής λήθης στη δημιουργικότητα και την ανανέωση της μνήμης


90% περίπου των διαφόρων πληροφοριών που ο εγκέφαλός μας δέχεται και επεξεργάζεται καθημερινά είναι καταδικασμένες να λησμονηθούν, αποθηκεύοντας μόνο έναν πολύ μικρό αριθμό πληροφοριών που κρίνονται άξιες απομνημόνευσης. Αυτό το αινιγματικό φαινόμενο περιγράφεται σήμερα ως «επιλεκτική μνήμη». Η επιλεκτική μνήμη -ή ακριβέστερα η «επιλεκτική επιλησμοσύνη»- είναι μια θεμελιώδης και καθολική εγκεφαλική διεργασία που μας αποκαλύπτει πολλά τόσο για τους μηχανισμούς της μνήμης όσο και τις παθήσεις τους (αμνησίες). Σήμερα οι «Μηχανές του Νου» παρουσιάζουν το πώς η έρευνα στις Νευροεπιστήμες και τη Γνωσιακή Ψυχολογία διαφωτίζει τη ζωτική λειτουργία της επιλεκτικής λήθης, ενώ στο επόμενο άρθρο θα εξετάσουν τις δυσλειτουργίες και τις παθήσεις της ανθρώπινης μνήμης.

Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2025

Γιατί να υπάρχει το σύμπαν;


«(…) Γίνεται να διερωτώμαστε για την ίδια την ύπαρξη του σύμπαντος; Να διερωτώμαστε δημόσια και να μην παρεμβαίνει αμέσως ο εσωτερικός λογοκριτής για να διαβιβάσει το ερώτημα μας στο τμήμα θεολογίας, παραδείγματος χάριν; Ή, έστω, στον τομέα μεταφυσικής – με την αριστοτελική έννοια του όρου – του τμήματος φιλοσοφίας;

Βρέθηκε η πηγή της συνείδησης;

Για δεκαετίες οι επιστήμονες πίστευαν ότι η ανθρώπινη συνείδηση προκύπτει από τα πιο νέα και εξελιγμένα τμήματα του εγκεφάλου. Ωστόσο, ένας επιστήμονας του Κέιμπριτζ υποστηρίζει τώρα ότι η θεμελιώδης βάση της εμπειρίας μας μπορεί να ελέγχεται από μια πολύ πιο πρωτόγονη δομή.

Μεταφυσικές προϋποθέσεις της επιστημονικής γνώσης

Επιμνημόσυνος επιστημονική δέησις στον αιρετικό λόγο και τρόπο του Ευτύχη Μπιτσάκη


Ενα μήνα πριν, στις 19 Αυγούστου, έφυγε από τη ζωή ο Ευτύχης Μπιτσάκης, κορυφαίος δάσκαλος και μαχητής της αντισυμβατικής αριστερής σκέψης, τόσο στην επιστήμη όσο και στην πολιτική. Σπουδαίος πανεπιστημιακός δάσκαλος, πρωτότυπος συγγραφέας και, επί πολλές δεκαετίες, βασικός πρωταγωνιστής στη διαμόρφωση ενός εναλλακτικού διανοητικού-πολιτικού σκηνικού στον τόπο μας. Για να θυμηθούμε το ιδιαίτερο διανοητικό στίγμα και να τιμήσουμε την αντισυμβατική στάση αυτού του αμετανόητα αιρετικού επιστημολόγου, ανασύραμε από το αρχείο μας τη δυσεύρετη πια συνέντευξη με τίτλο «Οι μεταφυσικές προϋποθέσεις της σύγχρονης Φυσικής», που μας έδωσε ο Ευτύχης Μπιτσάκης στις 18.7.2009, για τη στήλη «Επιστήμη & Κοινωνία» της «Ελευθεροτυπίας».

Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2025

Linux Cheatsheet 2


 

 

SG3525 LM358 PWM Inverter Driver Module 30khz - 60Khz (Part-1)


Linux Cheatsheet 1


 

 

Just Music (2)


 

 

Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2025

Το εγκεφαλικό παιχνίδι της μνήμης με τη λήθη


Τεχνολογικές παρομοιώσεις της μνήμης

ΜΗΧΑΝΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥ 12.10.25 10:15

Σπύρος Μανουσέλης

Πώς η δημιουργικότητα της μνήμης υπερβαίνει την καταστροφικότητα της λήθης; Για τους αρχαίους Ελληνες οι αναμνήσεις «αποτυπώνονται» μέσα μας όπως τα γράμματα σε μια κέρινη πλάκα. Κατά τον Μεσαίωνα, η κυρίαρχη μεταφορά για τη μνήμη ήταν η περγαμηνή, ενώ μετά την επινόηση της τυπογραφίας την παρομοίασαν με τυπωμένο βιβλίο. Πιο πρόσφατα, επικράτησαν διαδοχικά άλλες τεχνολογικές μεταφορές της μνημονικής λειτουργίας: η φωτογραφική μηχανή, η μηχανή λήψεως, η βιντεοκάμερα και ο σκληρός δίσκος των υπολογιστών.

Αποκαλύφθηκε το μυστικό του μαγνητικού πεδίου της Γης



Ένα νέο μοντέλο αποκαλύπτει πώς ο υγρός πυρήνας της Γης έχει διατηρήσει το μαγνητικό της πεδίο από την αρχή του πλανήτη, προσφέροντας νέες πληροφορίες για το μέλλον του. Η Γη επωφελείται από την παρουσία ενός μαγνητικού πεδίου, το οποίο λειτουργεί ως ασπίδα ενάντια στην επικίνδυνη κοσμική ακτινοβολία και καθιστά δυνατή τη ζωή. Αντιθέτως, πλανήτες όπως ο Άρης εκτίθενται σε συνεχόμενη ροή φορτισμένων σωματιδίων, δημιουργώντας ένα πολύ πιο εχθρικό περιβάλλον.

Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025

Σ.Τραχανάς - Το Φάντασμα μέσα μας: Το πρόβλημα της ελεύθερης βούλησης


Σ’ ένα σημείο του Φαντάσματος της Όπερας, ο Μάικλ Κρώφορντ και η Σάρα Μπράιτμαν τραγουδούν τους περίφημους στίχους: «The phantom of the Opera is there, inside your mind...». To φάντασμα της όπερας είναι εκεί. Είναι μέσα στο ίδιο το μυαλό μας.
Παραδόξως, στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξαν και μεγάλοι φυσικοί και φιλόσοφοι του περασμένου αιώνα, λίγο μετά την ανακάλυψη της αρχής της αβεβαιότητας. Και δεν είναι προφανές ότι είχαν άδικο.

Τεχνητή νοημοσύνη: Γιατί οι περισσότεροι εργαζόμενοι χαίρονται για την «εκτόξευση» της AI

Γιατί οι πολίτες πρέπει να αγνοούν ισχυρισμούς ειδικών ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα τους αφήσει σύντομα χωρίς δουλειά

To μαθηματικό πρόβλημα του Πλάτωνα και το ChatGPT


Στον διάλογο του Πλάτωνα «Μένων ή Περί αρετής πειραστικός», στο χωρίο 82c-85b, ο Σωκράτης διδάσκει σε έναν δούλο πώς να διπλασιάσει το εμβαδόν ενός τετραγώνου. Αρχικά, ο δούλος προτείνει λανθασμένα να διπλασιαστεί το μήκος κάθε πλευράς, αλλά ο Σωκράτης τελικά τον οδηγεί να καταλάβει ότι οι πλευρές του νέου τετραγώνου πρέπει να έχουν το ίδιο μήκος με τη διαγώνιο του αρχικού.

Μενέλαος Λουντέμης: "Ας μη μετρήσουμε"


Ας μην καθίσουμε να μετρήσουμε
ποιανού δάκρυα ήταν πιο ζεστά.
Μπορεί πιο ζεστά να ‘ναι κείνα
που δε χύθηκαν ακόμη.

Ο σταυρός του Αϊνστάιν


Ραδιοαστρονόμοι ανακάλυψαν ένα σπάνιο κοσμικό μοτίβο, τον επονομαζόμενο «σταυρό του Αϊνστάιν» (Einstein Cross), που θα τους βοηθήσει να μάθουν περισσότερα για την σκοτεινή ύλη του σύμπαντος

Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΤΗΣ ΑΝΑΡΧΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

Mπορεί να θεωρηθεί πλεονασμός μια τοποθέτηση επί ζητημάτων τα οποία από πολλούς εκλαμβάνονται ως αυτονόητα; Πόσες φορές έχει συμβεί για καταστάσεις, τις οποίες με την πρώτη ματιά αντιλαμβανόμαστε ως απλές, να αναγκασθούμε, εκ των υστέρων, να αναγνωρίσουμε την πολυσυνθετότητά τους; Δεν είναι η εξυπακουόμενη «αλήθεια» που ανατρέπεται, στην καθημερινή κοινωνική πρακτική, κάνοντας το αυτονόητο να αποκτά τις διαστάσεις ψεύτικου;

Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου 2025

Μοναχικοί ταξιδιώτες

Άνθρωποι που ταξιδεύουν μόνοι

κατά κανόνα σιωπηλοί, 
πιάνοντας θέση σε παράθυρο.

Ο αόρατος χορογράφος

Αναζητώντας στον εγκέφαλο το βιολογικό υπόβαθρο της χορευτικής δημιουργικότητας


Ο χορός μέσω των κινήσεων του σώματος μπορεί να εκφράζει συναισθήματα που δύσκολα αποτυπώνονται με λόγια. Και γι’ αυτό, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ο χορός αποτελεί µία εναλλακτική μορφή επικοινωνίας. Ομως, πόσο πλήρης και εμπεριστατωμένη είναι σήμερα μια αποκλειστικά αισθητική θεωρία του χορού, όταν αγνοεί ή, ακόμη χειρότερα, όταν παραβλέπει τα όσα γνωρίζουμε σχετικά με τη λειτουργία του εγκεφάλου των χορευτών;

Το burnout είναι η μάστιγα της σύγχρονης εργασίας – Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί

Το αίσθημα του άγχους και της υπερφόρτωσης στη δουλειά μπορεί να μετατραπεί σε μια πιο σοβαρή κατάσταση, που υπερβαίνει το απλό αίσθημα κούρασης και καταλήγει στην εξουθένωση, στο «burnout»

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2025

Make Ferrite Toroidal Transformer for Inverter (video)


Πλάτων: Η πιο πικρή απογοήτευση που νιώθεις, είναι όταν προσφέρεις καλοσύνη και σου την ανταποδίδουν με κακία.


30 από τις κορυφαίες ρήσεις του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου, μαθητή του Σωκράτη και δασκάλου του Αριστοτέλη. - Aπό τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή


Πλάτων... Ο σπουδαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Ολόκληρο το έργο του με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί κι έχει ασκήσει τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και γενικότερα στη δυτική φιλοσοφική παράδοση μέχρι και σήμερα. Θεωρείται  οικοδόμος της φιλοσοφίας κι εμπνευστής των σπουδαιότερων κοινωνικοπολιτικών οραματισμών.

Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2025

OpenAI / Κυκλοφόρησε το GPT5 – Μειωμένες «παραισθήσεις» και εξαιρετική κατανόηση της γλώσσας


Η OpenAI ανακοίνωσε επίσημα την κυκλοφορία του GPT-5, της πλέον εξελιγμένης έκδοσης του κορυφαίου μοντέλου γλωσσικής επεξεργασίας, σηματοδοτώντας ένα κρίσιμο βήμα προς την επίτευξη της τεχνητής γενικής νοημοσύνης (Artificial General Intelligence-AGI), όπως έγραψε το Wired.

ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ


Το σύστημα της φύσης, της οποίας ο άνθρωπος είναι τμήμα,

τείνει να είναι αυτο-εξισορροπούμενο, αυτο-ρυθμιζόμενο, αυτο-καθαριζόμενο.

Όχι, όμως, με την τεχνολογία.

Ε. F. Schumacher