Η ζωή μπορεί να εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Γη μετά από μικροσκοπικές εκκενώσεις «μικροκεραυνών» (όπως τις χαρακτηρίζουν ερευνητές μιας νέας μελέτης) σε σταγονίδια νερού καταρρακτών ή κυμάτων διεργασία που ενισχύει την άποψη ότι τα δομικά υλικά της ζωής αναπτύχθηκαν εντός του πλανήτη μας και δεν έφτασαν εδώ από το Διάστημα όπως αναφέρει η κρατούσα θεωρία.
Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025
Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2025
Η εξέλιξη της έγχρωμης όρασης είναι δαρβινική
Στις 12 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο γιορτάζεται διεθνώς η ημέρα γέννησης του Κάρολου Δαρβίνου ή «Darwin Day». Μια ευκαιρία να αναλογιστούμε τόσο τις ανατρεπτικές εξελικτικές ιδέες του όσο και τις συνέπειές τους στην επιστημονική διερεύνηση της δημιουργικότητας και της βιοποικιλότητας της ζωής στον πλανήτη Γη.
Οι «Μηχανές του Νου», συμμετέχοντας στους διεθνείς εορτασμούς για την «Ημέρα Δαρβίνου 2025», που ξεκινούν σε τέσσερις μέρες, θα επιχειρήσουν να παρουσιάσουν πώς οι εξελικτικές ιδέες διαφωτίζουν το αίνιγμα της παρουσίας της έγχρωμης όρασης. Αραγε, πώς εξηγείται η εξέλιξη των βιολογικών και των εγκεφαλικών μηχανισμών της έγχρωμης όρασης, 166 χρόνια μετά τη δημοσίευση των ιδεών του Δαρβίνου;
Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2025
Η αισθητική απελευθέρωση της μηχανής των χρωμάτων
Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2025
Η γλωσσική χρωματουργία
Πώς οι λέξεις που διαθέτουμε για την κατονομασία των χρωμάτων επηρεάζουν τις χρωματικές μας αντιλήψεις;
Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025
Το νευρωνικό δίκτυο παραγωγής χρωμάτων
Από τις 5 βασικές αισθήσεις, η όραση αποτελεί αναμφίβολα την αρχαιότερη (εξελικτικά) και την πλέον πολύπλοκη (ανατομικά και λειτουργικά) αισθητηριακή μας ικανότητα και γι’ αυτό ο οπτικός εγκέφαλος των πρωτευόντων θηλαστικών καταλαμβάνει το 1\4 του εγκεφάλου τους συνολικά. Πάντως, η έγχρωμη όραση είναι από τις πιο αινιγματικές λειτουργίες του οπτικού εγκεφάλου, διότι παίζει αποφασιστικό ρόλο όχι μόνο στη γνωστική αλλά και στην αισθητική ιδιοποίηση της ορατής πραγματικότητας.
Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2025
Η συνείδηση κρύβεται στα ηλεκτρικά πεδία του εγκεφάλου μας
Ένας μυστηριώδης ηλεκτρομαγνητικός μηχανισμός μπορεί να είναι πιο σημαντικός από την πυροδότηση νευρώνων στον εγκέφαλό μας για την κατανόηση της λειτουργίας της συνείδησής μας.
Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2025
Η χρωματοποιία ως προϊόν εγκεφαλικής δημιουργίας
Πώς εξηγείται επιστημονικά η αινιγματική ικανότητα του εγκεφάλου μας να χρωματίζει τη φύση;
ΜΗΧΑΝΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥ
Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2025
O Άτλας των Ανθρωπίνων Κυττάρων
Με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης η Βιολογία επιχειρεί να καταστήσει ευκρινέστερη την εικόνα του ανθρώπινου οργανισμού στην υγεία, στην ασθένεια και σε όλες τις φάσεις της ζωής
Ο 21ος αιώνας άρχισε μάλλον διθυραμβικά για τη Βιολογία χάρη στην αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος και την απομόνωση των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων. Τόσες ήταν οι ελπίδες που είχαν γεννηθεί από τα παραπάνω επιτεύγματα ώστε αυτός να ονομαστεί «αιώνας της Βιολογίας» παίρνοντας τα σκήπτρα από τη Φυσική που (δικαίως) είχε χαρακτηρίσει τον 20ό αιώνα.
Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2024
Βασίζεται η ζωή στους γνωστούς νόμους της φυσικής;
Προς έναν δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο για τους ζωντανούς οργανισμούς
Μια νέα θεωρία που σχετίζεται με τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής περιγράφει την κίνηση των ζωντανών βιολογικών συστημάτων, περιλαμβάνοντας την κυτταρική μετανάστευση μέχρι και τα πουλιά που ταξιδεύουν.
Η απίστευτη βραδύτητα της ανθρώπινης σκέψης
Ο εγκέφαλος αποκαλείται μερικές φορές ως η πιο περίπλοκη μηχανή στο γνωστό σύμπαν. Ωστόσο οι άνθρωποι σκέφτονται με τον ασήμαντο ρυθμό 10 bit ανά δευτερόλεπτο, τον ρυθμό μιας συνομιλίας.
Σύμφωνα με μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Neuron, τα ανθρώπινα όντα σκέφτονται με βασανιστικά αργή ταχύτητα, περίπου 10 bit ανά δευτερόλεπτο – θυμούνται, λαμβάνουν αποφάσεις και φαντάζονται τα πράγματα με αυτόν τον ρυθμό.
Ο εγκέφαλος του ανθρώπου είναι «απελπιστικά αργός» σε σχέση με το Wi-Fi
H ταχύτητα της σκέψης μοιάζει με… χελώνα μπροστά σε αυτή της μετάδοσης ψηφιακών δεδομένων.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται τις σκέψεις εκατομμύρια φορές πιο αργά από τον ρυθμό που μεταδίδονται οι πληροφορίες μέσω ασύρματων συνδέσεων στο Διαδίκτυο, σύμφωνα με νέα έρευνα.Ο Αϊνστάιν και η κίνηση Μπράουν
Κατά το 1827 ο Άγγλος βοτανολόγος Robert Brown
πρωτοπαρατήρησε με το μικροσκόπιο την τρεμουλιαστή κίνηση μικρών κόκκων
γύρης πάνω στο νερό. Είδε ότι οι κόκκοι γύρης χόρευαν ακατάπαυστα με
κίνηση ακανόνιστη και τυχαία που αρχικά θεωρήθηκε σαν μια μορφή ζωής.
Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2024
Ο τέταρτος νόμος της θερμοδυναμικής
![]() |
Η θεμελιώδης μονάδα της ζωής, το κύτταρο, είναι ένα ανοικτό θερμοδυναμικό σύστημα |
Πως οι ζωντανοί οργανισμοί υπακούουν στα αξιώματα της θερμοδυναμικής
1ος νόμος της θερμοδυναμικής: H μεταβολή της εσωτερικής ενέργειας ενός συστήματος είναι ίση με το άθροισμα της θερμότητας που απορροφάται και του εξωτερικού έργου που παράγεται πάνω στο σύστημα: ΔU = Q – W
Πρόκειται για μια διαφορετική διατύπωση της αρχής διατήρησης της ενέργειας.
2ος νόμος της θερμοδυναμικής: Οι πιο πιθανές διαδικασίες που μπορούν να συμβούν σε ένα απομονωμένο σύστημα είναι αυτές στις οποίες η εντροπία είτε αυξάνει είτε παραμένει σταθερή: ΔS ≥ 0
3oς νόμος της θερμοδυναμικής: (ή θεώρημα του Nerst) Είναι αδύνατον να προσεγγιστεί η θερμοκρασία του απολύτου μηδενός.
Σάββατο 15 Ιουλίου 2023
Πόση ζέστη μπορεί να αντέξει ο άνθρωπος;
Βρετανοί ερευνητές ανακάλυψαν την ανώτερη θερμοκρασία στην οποία ο μεταβολικός ρυθμός του ανθρώπινου οργανισμού μπορεί να συντηρήσει τη λειτουργία των οργάνων του και εντόπισαν διαφορές στην απόκριση στο θερμικό στρες μεταξύ διαφορετικών ομάδων του πληθυσμού καθώς και μεταξύ των δύο φύλων.
Σάββατο 1 Απριλίου 2023
Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2022
Άνθρωποι και ποντίκια – υβριδικοί εγκέφαλοι
Ένα νέο επιστημονικό επίτευγμα είναι γεγονός με την επίτευξη της εμφύτευση ανθρώπινων εγκεφαλικών οργανιδίων σε αρουραίους για την μελέτη νευρολογικών παθήσεων με βιολογικό υπόβαθρο.
Σάββατο 14 Μαΐου 2022
Μύκητας Candida Auris: Τι είναι, που τον συναντάμε και πόσο πρέπει να ανησυχούμε
Η Αριστέα Βελεγράκη καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, δίνει απαντήσεις συστήνοντας ψυχραιμία και τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής για την αντιμετώπιση του Candida Αuris
Τι είναι ο μύκητας Candida Auris, που τον συνανταμε και πόσο πρέπει να ανησυχούμε; Απαντήσεις δίνει η Αριστέα Βελεγράκη καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, συστήνοντας ψυχραιμία και τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής.
Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 2022
Δημιουργός του AstraZeneca: «Δεν μπορούμε να εμβολιαζόμαστε κάθε έξι μήνες»
Ο Πόλαρντ, ο οποίος ηγείται επίσης της Μικτής Επιτροπής Εμβολιασμού και Ανοσοποίησης (JCVI) του Ηνωμένου Βασιλείου, τόνισε την «ανάγκη να στοχεύσουμε τους ευάλωτους» στο μέλλον, αντί να χορηγούμε δόσεις σε όλα τα άτομα άνω των 12 ετών.
Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2021
Γιατί η παραλλαγή Δέλτα του κορωνοϊού είναι τόσο μεταδοτική;
Νομπελίστρια βιολόγος έλυσε το μυστήριο
Απεικόνιση του κορωνοϊού Covid-19. Ο ιός συνίσταται από έναν πυρήνα με γενετικό υλικό RNA (ριβονουκλεϊκό οξύ, οι μωβ έλικες) που περιβάλλεται από ένα πρωτεϊνικό νουκλεοκαψίδιο και ένα λιπιδικό περίβλημα.
Σάββατο 19 Ιουνίου 2021
Πλέξιγκλας που «φυλακίζει» τα σωματίδια του κορωνοϊού
Οι διαχωριστικές επιφάνειες που τοποθετούνται πλέον παντού σε καταστήματα, γραφεία, δημόσιες υπηρεσίες κλπ. ναι μεν δεν φέρνουν σε άμεση επαφή τους συναλλασσόμενους αλλά τα αμέτρητα σωματίδια που εκτοξεύονται από το στόμα των ανθρώπων προσκρούουν πάνω σε αυτές τις επιφάνειες και εκσφενδονίζονται σε κάθε κατεύθυνση διατηρώντας έτσι στον αέρα εκείνα τα σωματίδια που μπορεί να αποτελούν απειλή για την ανθρώπινη υγεία.