Για τη γένεση του φυσικού Σύμπαντος

Πώς περιγράφουν οι κοσμολογικές θεωρίες την προϊστορία του ορατού Κόσμου;

ΜΗΧΑΝΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥ 21.06.25 22:03

Σπύρος Μανουσέλης

Πριν από μία εβδομάδα παρουσιάσαμε πώς οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες διαμορφώνουν ένα ψηφιακό Μετασύμπαν, που μπορεί να επηρεάζει δραματικά τη ζωή και τη σκέψη των σύγχρονων ανθρώπων για την πραγματικότητα. Εχει ίσως κάποιο ενδιαφέρον να εξετάσουμε πολύ συνοπτικά το πώς περιγράφει η σύγχρονη Κοσμολογία τη γέννηση του «πραγματικού» φυσικού Σύμπαντος. Αυτή η σύντομη αναφορά σε πιο «στιβαρές» και ρεαλιστικές φυσικές θεωρίες μας για το Σύμπαν αναδεικνύει αφενός τη δημιουργικότητα της επιστημονικής περιπέτειας και αφετέρου την επιστημονικότητα των ιδεών του Μετασύμπαντος

Τι είναι άστρο;

Τι είναι αυτό που καθορίζει ένα άστρο; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι πολύ πιο δύσκολη από ό,τι θα περίμενε κανείς.

Εντοπίστηκε η «χαμένη» ύλη του Σύμπαντος

 

Υπάρχει στο Σύμπαν η συμβατική, ορατή ύλη όπως τα αέρια, η κοσμική σκόνη, τα άστρα, οι πλανήτες και οι γαλαξίες. Υπάρχει επίσης η αόρατη σκοτεινή ύλη γνωστή μόνο λόγω των βαρυτικών της επιδράσεων σε μεγάλη κλίμακα. Υπήρχε μέχρι σήμερα και η αποκαλούμενη «χαμένη» ύλη την οποία ερευνητές υποστηρίζουν ότι εντόπισαν.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η ορατή ύλη αποτελεί μόνο περίπου το 15% όλης της ύλης αλλά εδώ και καιρό δυσκολεύονται να τεκμηριώσουν πού βρίσκεται αφού έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής μόνο το 50% αυτής της ποσότητας.  Με τη βοήθεια ισχυρών εκρήξεων ραδιοκυμάτων που εκπέμπονται από 69 τοποθεσίες στο Σύμπαν ερευνητική ομάδα λέει ότι βρήκε αυτή την «χαμένη» ύλη.

Το Σύμπαν ίσως είναι το «παιδί» μιας μαύρης τρύπας ενός άλλου Σύμπαντος

Μια ομάδα επιστημόνων προτείνει μια τολμηρή εναλλακτική λύση στη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν μπορεί δημιουργήθηκε μέσα σε μια κολοσσιαία μαύρη τρύπα που βρίσκεται σε ένα μεγαλύτερο μητρικό Σύμπαν.

Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης, μαζί με τη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν έχουν εξηγήσει με επιτυχία σημαντικά κοσμολογικά φαινόμενα συμπεριλαμβανομένου του κοσμικού υποβάθρου μικροκυμάτων, μιας δομής μεγάλης κλίμακας του Σύμπαντος που υποδεικνύει την επιταχυνόμενη διαστολή του που συχνά συνδέεται με τη σκοτεινή ενέργεια.

Σκοτεινή ύλη στον Ήλιο;

Tο Parker Solar Probe της NASA ως ανιχνευτής σκοτεινής ύλης.

Οι ερευνητές της NASA εκμεταλλευόμενοι τις στενές επαφές του διαστημικού σκάφους με τον Ήλιο αναζήτησαν μεταξύ άλλων και σήματα σκοτεινών φωτονίων στο στέμμα του Ήλιου.

Ζούμε σε ένα ιδιαίτερο μέρος του σύμπαντος;

Σύμφωνα με ένα δόγμα που οι φυσικοί αποκαλούν κοσμολογική αρχή το σύμπαν σε μεγάλες κλίμακες γίνεται ομογενές (δηλαδή είναι παντού ομοιόμορφο) και ισότροπο (δηλαδή φαίνεται ίδιο προς κάθε κατεύθυνση)^*. Αυτό σημαίνει η θέση μας στο σύμπαν δεν είναι σε καμία περίπτωση ιδιαίτερη. Αλλά κάποιες πρόσφατες παρατηρήσεις θα μπορούσαν να ανατρέψουν αυτή την παλιά υπόθεση.

Η NASA ανακάλυψε μια «κοσμική σκηνή εγκλήματος» που αναποδογύρισε μια μαύρη τρύπα (βίντεο)

Ανιχνεύοντας ένα γαλαξία σαν μια «σκηνή κοσμικού εγκλήματος» με διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια οι επιστήμονες της NASA ανακάλυψαν μια παράξενη μαύρη τρύπα που… γέρνει στο πλάι.

Αυτή η πλάγια μαύρη τρύπα εντοπίσθηκε στο γαλαξία NGC 5084, ένα φακοειδή γαλαξία που βρίσκεται περίπου 80 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Παρθένου. Οι φακοειδείς γαλαξίες είναι ένας τύπος γαλαξιών με χαρακτηριστικά τόσο ελλειπτικών όσο και σπειροειδών γαλαξιών.

Οι μαύρες τρύπες «κατασκευάζουν» και απελευθερώνουν τη σκοτεινή ενέργεια που διαστέλλει το Σύμπαν

Στο διαρκές κυνήγι της αναζήτησης απαντήσεων για τη μυστηριώδη σκοτεινή ενέργεια που σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία είναι αυτή που τροφοδοτεί την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος διατυπώθηκε πρόσφατα μια νέα θεωρία που συνδέει τη σκοτεινή ενέργεια με τα πιο μυστηριώδη κοσμικά αντικείμενα, τις μαύρες τρύπες. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Journal of Cosmology and Astroparticle Physics» ερευνητική ομάδα ενισχύει αυτή τη θεωρία υποδεικνύοντας τις μαύρες τρύπες ως την πηγή προέλευσης της σκοτεινής ενέργειας.

Έχει κάποια αρχή ο χρόνος;

Σύμφωνα με την θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης το σύμπαν δημιουργήθηκε πριν από 13.787±0.020 δισεκατομμύρια χρόνια. Εκεί θα τοποθετούσαμε και την αρχή του χρόνου. Ή μήπως το σύμπαν είναι αιώνιο και δεν υφίσταται καμία αρχή του χρόνου;

Η θερμοκρασία μιας μαύρης τρύπας

 

Στίβεν Χόκιγκ για όλους

Φέτος συμπληρώνεται μισός αιώνας από τότε που ο Stephen Hawking έκανε την μεγαλύτερη επιστημονική του ανακάλυψη το 1974, αποδεικνύοντας θεωρητικά πως οι μαύρες τρύπες δεν είναι τόσο μαύρες, αλλά συμπεριφέρονται σαν θερμά σώματα εκπέμποντας ακτινοβολία.

Σήμερα η Γη βρέθηκε στη μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο

Αντίστοιχα, όπως η Γη βρίσκεται στο αφήλιο ή το περιήλιο, έτσι και η Σελήνη βρίσκεται στο περίγειο και απόγειο της σε σχέση με τη Γη, ενώ ένας πλανήτης στο περίαστρο και άπαστρο του σε σχέση με το μητρικό του άστρο.

Σήμερα η Γη βρέθηκε στο αφήλιό της, στη μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο (152,097,701 χιλιόμετρα), στην ετήσια τροχιά της γύρω από το άστρο μας.

Η μνήμη των βαρυτικών κυμάτων

Η παρατήρηση της μνήμης βαρυτικών κυμάτων μπορεί να βοηθήσει τους φυσικούς να ελέγξουν τις προβλέψεις της γενικής σχετικότητας σχετικά με συμμετρίες μεγάλης κλίμακας στον ιστό του χωροχρόνου.

Φυσικοί επανεξέτασαν την μνήμη βαρυτικών κυμάτων ως το κλειδί για τη μέτρηση των χωροχρονικών συμμετριών. Συγκεκριμένα, έδειξαν πώς αυτές οι συμμετρίες μπορούν να διερευνηθούν μέσω των παρατηρήσεων βαρυτικής μνήμης μετατόπισης και περιστροφής, αντίστοιχα.

Το μαγνητικό πεδίο του ήλιου θα αναστραφεί

Ολοκληρώνεται ένας ηλιακός κύκλος και ξεκινά ένας νέος

To μαγνητικό πεδίο στην επιφάνεια του Ήλιου είναι της τάξης των 10^-4 Tesla και έχει περίοδο αναστροφής 11 χρόνια, ενώ το μαγνητικό πεδίο στην επιφάνεια της Γης είναι 5×10^-5 Tesla και περίοδο αναστροφής ~10⁴ χρόνια (Image credit: Created in Canva by Daisy Dobrijevic)

Ο Ήλιος βρίσκεται στα πρόθυρα ενός σημαντικού γεγονότος: την αντιστροφή του μαγνητικού του πεδίου.  Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει περίπου κάθε 11 χρόνια και σηματοδοτεί ένα σημαντικό στάδιο στον ηλιακό κύκλο. Η μετατόπιση της πολικότητας υποδεικνύεται από το ηλιακό μέγιστο, την ένταση και τη συχνότητα των ηλιακών κηλίδων που είναι ορατές στην επιφάνεια και την αρχή της μετατόπισης προς το ηλιακό ελάχιστο.

Τι καταγράφει μια κάμερα που πέφτει σε υπερμαζική μαύρη τρύπα (βίντεο)

Στιγμιότυπο από την προσομοίωση. Υπενθυμίζεται ότι το 2022 οι αστρονόμοι κατάφεραν για πρώτη φορά να φωτογρφίσουν την υπερμαζική μαύρη τρύπα (Τοξότης A* ή Sgr A*), στο κέντρο του Γαλαξία μας

Νέα προσομοίωση από τον υπερυπολογιστή Discover του Διαστημικού Κέντρου Πτήσεων Goddard της NASA, μας δείχνει τις εικόνες που καταγράφει μια κάμερα καθώς κινείται προς τον ορίζοντα γεγονότων, το σημείο χωρίς επιστροφή μιας υπερμαζικής μαύρης τρύπας.

Εκπληκτικές εικόνες αποκαλύπτουν τα απόκοσμα φαινόμενα στο εσωτερικό του Ήλιου (βίντεο)

 

Ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Solar Orbiter έκανε ζουμ στο μητρικό μας άστρο

Tο απόκοσμο τοπίο του Ήλιου με λεπτομέρειες που δεν έχουν την δυνατότητα να δουν συχνά οι επιστήμονες αλλά και οι φίλοι του Διαστήματος παρουσιάζει σε ένα εντυπωσιακό βίντεο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA). Τις εικόνες κατέγραψε το ευρωπαϊκό διαστημικό ηλιακό παρατηρητήριο Solar Orbiter και ανάμεσα στα άλλα αποκαλύπτει φαινόμενα όπως η αποκαλούμενη «ηλιακή βροχή», τα «στεμματικά βρύα» και κώνους αερίου που ύψους δέκα χιλιάδων χλμ.

Η σκοτεινή επιστημονική γνώση

ΜΗΧΑΝΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥ 09.03.24 22:11

Σπύρος Μανουσέλης

 

Η επίγνωση της άγνοιας ως προϋπόθεση της νέας επιστημονικής περιπέτειας

 

Η σημερινή επιστημονική άγνοια για τη φύση και τη λειτουργία της σκοτεινής ύλης και ενέργειας είναι πολύ διαφορετική από την άγνοια του παρελθόντος. Διότι, παραδόξως, είναι μια «συνειδητή άγνοια», αφού αναγνωρίζει ρητά τόσο τα ερευνητικά-μεθοδολογικά της αδιέξοδα όσο και τα ιστορικά-γνωστικά όριά της.

Τα 12 μυστήρια του Σύμπαντος – Από ανεξήγητα ραδιοσήματα και πλανήτες με Σέλας… ως γαλαξίες χωρίς σκότος

Αυτός είναι ο κατάλογος που συγκεντρώνει τα πιο παράξενα πράγματα που έχουν παρατηρηθεί ποτέ στο Διάστημα - Ποια είναι τα φαινόμενα που περιλαμβάνει;

Η κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου μπορεί να παίξει τον ρόλο του αιθέρα;

Για πολλά χρόνια μετά τη μεγάλη έκρηξη οι θερμοκρασίες ήταν τόσο μεγάλες ώστε τα άτομα που σχηματίζονταν διαλύονταν αμέσως επειδή συγκρούονταν με μεγάλη ενέργεια με άλλα υποατομικά σωματίδια.

Αχόρταγη μαύρη τρύπα καταβροχθίζει έναν Ήλιο κάθε μέρα (βίντεο)

Ένα πολύ φωτεινό κβάζαρ, το πιο φωτεινό αντικείμενο που έχει παρατηρηθεί ποτέ στο Σύμπαν, εντόπισαν οι αστρονόμοι χρησιμοποιώντας το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO). Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Astronomy».

Οι ηλιακές εκλείψεις και οι Έλληνες κυνηγοί τους

Κάνουν λόγο για «το ομορφότερο θέαμα που μπορεί να δει κάποιος στη Γη»

Οι ηλιακές εκλείψεις αποτελούν ένα από τα πιο εντυπωσιακά ουράνια φαινόμενα και διαχρονικά όλοι οι πολιτισμοί που δημιούργησε η ανθρωπότητα είχε συνδέσει τις εκλείψεις αυτές με τον τρόπο που ο κάθε πολιτισμός κατανοούσε τα φυσικά φαινόμενα αλλά και την παρουσία του ανθρώπου στη Γη. Από την στιγμή που τα τεχνικά μέσα που ανέπτυξε ο άνθρωπος αποκάλυψαν τον μηχανισμό των ηλιακών εκλείψεων την σκυτάλη πήρε η επιστήμη για την αποκρυπτογράφηση τους και οι εκλείψεις έχουν εξελιχθεί πλέον σε ένα γεγονός που έχει δημιουργήσει πλέον και μια εμπορική-τουριστική βιομηχανία.