Η βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη των σεισμών συνεχίζει ακόμα και σήμερα να είναι από τα δυσκολότερα επιστημονικά προβλήματα. Κάποιοι πετάνε λευκή πετσέτα θεωρώντας ότι η φυσική που περιγράφει τον ανομοιογενή φλοιό της Γης και τους σεισμούς είναι μη γραμμική. Αφού λοιπόν τα φυσικά φαινόμενα που συμβαίνουν στην περιοχή που γεννιέται ένας σεισμός είναι εξαιρετικά ευαίσθητα σε ελάχιστες διακυμάνσεις των αρχικών συνθηκών είναι αδύνατη η πρόβλεψη των χαρακτηριστικών του, ένταση και επίκεντρο. Για κάποιους επιστήμονες λοιπόν ο σεισμός είναι ένα χαοτικό φαινόμενο που είναι αδύνατο να προβλεφθεί βραχυπρόθεσμα.
Κάποιοι άλλοι όμως διαφωνούν με αυτή τη συλλογιστική. Και ο καιρός λένε είναι χαοτικό φαινόμενο αλλά όσο καλύτερη είναι γνώση των αρχικών συνθηκών τόσο πιο επιτυχημένη είναι η πρόβλεψή του. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με τους σεισμούς. Για να επιτευχθεί λοιπόν μια πρόβλεψη σεισμού αρκεί η ακριβής γνώση των αρχικών συνθηκών στην περιοχή του σεισμού. Και με τις συνεχόμενες επιστημονικές εξελίξεις αυτό σιγά σιγά γίνεται ένας ρεαλιστικός στόχος.
Στο ευρύτερο πλαίσιο των αρχικών συνθηκών ενός σεισμού ανήκουν και τα λεγόμενα πρόδρομα φαινόμενα που προηγούνται ενός σεισμού. Τέτοια φαινόμενα είναι οι μεταβολές του ηλεκτρικού πεδίου της γης (πρόκειται για τα σήματα που ανιχνεύει η ερευνητική ομάδα BAN) που δημιουργούνται πριν τον σεισμό ή η ασθενής σεισμική ακολουθία, που επίσης προηγείται του κύριου σεισμού.
Ένα πολύ ενδιαφέρον πρόδρομο φαινόμενο είναι η έκλυση του ραδιενεργού αερίου ραδονίου στην εστιακή περιοχή ενός σεισμού. Το ραδόνιο προκύπτει από την διάσπαση των πυρήνων ουρανίου και θορίου, που βρίσκονται στα πετρώματα του υπεδάφους. Ο χρόνος ημιζωής του είναι 3,8 ημέρες και η αυξημένη συγκέντρωσή του σε σεισμικά ρήγματα αποτελεί ένδειξη επερχόμενου σεισμού. Αν το το επίκεντρο του σεισμού είναι υποθαλάσσιο τότε η αυξημένη ραδιενέργεια στην θάλασσα θα ήταν μια ένδειξη για πιθανό τσουνάμι.
Εκεί ακριβώς στοχεύει μια ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο Αθηνών. Σχεδιάζουν υποβρύχια drones που ανιχνεύουν ραδιενεργό ακτινοβολία και τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τα τσουνάμι.
Όμως, αρχικά θα πρέπει να αποκτήσουν μια καλύτερη εποπτεία σχετικά με το τι συμβαίνει με την ραδιενέργεια στον πυθμένα της θάλασσας, έτσι ώστε να διακρίνουν την επιπλέον έκλυση ραδιενέργειας ως πρόδρομο σεισμικό φαινόμενο. «Η ραδιενέργεια είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στο θαλάσσιο περιβάλλον, παρά την σημασία της», δήλωσε ο καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρος Μερτζιμέκης, ο οποίος ηγείται της ερευνητικής ομάδας για την ανάπτυξη υποβρύχιων ρομπότ. Η τεχνολογία που θα αναπτυχθεί θα είναι τέτοια ώστε τα ρομπότ θα αποφασίζουν μόνα τους πού θα πάνε, για να βρουν ακτινοβολία. Η έρευνα ξεκίνησε την φετινή άνοιξη και τώρα η ομάδα αναπτύσσει τους αισθητήρες των ρομπότ καθώς επίσης και το λογισμικό που απαιτείται για την λειτουργία τους.
Οι μετρήσεις στον βυθό είναι δύσκολες. Τα ηλεκτρονικά ως γνωστόν απεχθάνονται το νερό. Αλλά στον βυθό πρέπει επιπλέον να αντέχουν τις πιέσεις και τις διάφορες δυνάμεις από απρόβλεπτα κύματα και ρεύματα. Ο καθηγητής Μερτζιμέκης συγκρίνει το εγχείρημα, όσον αφορά τις απαιτούμενες τεχνολογικές προκλήσεις, με την αποστολή του διαστημικού οχήματος Perseverance της NASA, που εξερευνά την επιφάνεια του Άρη.
Τα αυτόνομα υποβρύχια ρομπότ δεν θα αναζητούν μόνο την ραδιενέργεια από την πρόδρομη σεισμική δραστηριότητα, αλλά θα ερευνούν γενικότερα την ραδιενέργεια στον πυθμένα της θάλασσας. Υπάρχουν ποσότητες ραδιενεργού καισίου που δημιουργήθηκαν την δεκαετία 1950-60 ως υποπροϊόν πυρηνικών δοκιμών. Υπάρχει αέριο ραδόνιο, το οποίο απελευθερώνεται από τον φλοιό εξαιτίας των υποβρύχιων γεωτρήσεων πετρελαίου ή από πυρηνικά απόβλητα που ρίχνονταν στους ωκεανούς από το 1946 έως ότου τελικά το απαγόρευσε μια διεθνής συνθήκη το 1993.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το ερευνητικό πρόγραμμα των υποβρυχίων drones φέρει το ίδιο όνομα με το πανκ συγκρότημα RAMONES (από την σύντμηση του «RadioActivity Monitoring in Ocean EcoSystems«):
διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ: Scientists Want to Smell Ocean Radiation to Predict Tsunamis και ΕΔΩ: Yποβρύχια «κυνηγόσκυλα»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το blog TEO O ΜΑΣΤΟΡΑΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει σχετικά σε άρθρα που αναδημοσιεύονται από διάφορα ιστολόγια. Δημοσιεύονται όλα για την δική σας ενημέρωση.