Ελληνικό «όχι» στο CERN

Η Ελλάδα αρνείται ευκαιρία απόκτησης τεχνογνωσίας από το CERN!
Τι απαντά η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας ΓΓΕΤ


Η Ελλάδα είπε «όχι» στο CERN για παραχώρηση τεχνογνωσίας και εγκατάσταση στην χώρα μας καινοτόμου Μονάδας Ακτινοβολίας Καρκινικών Όγκων, δηλώνοντας απλώς παρατηρητής!

Έτσι, η Αθήνα άφησε ελεύθερο το πεδίο σε Αλβανία, Βουλγαρία, Ρουμανία, ακόμη και στο Μαυροβούνιο, να διεκδικούν την εγκατάσταση της μονάδας στο έδαφός τους.

Όποια χώρα αναλάβει την επένδυση, κόστους 100 εκατομμυρίων ευρώ, έχει κατ’ αποκλειστικότητα την χρήση και εφαρμογή της για το σύνολο των κρατών της Βαλκανικής Χερσονήσου, της Βόρειας Αφρικής, και πιθανότατα και της Τουρκίας.

Όπως δήλωσε στο skai.gr ο Ευάγγελος Γαζής, καθηγητής Σωματιδιακής Φυσικής του Μετσόβειου Πολυτεχνείου και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του CERN, η Ελλάδα αρνήθηκε να διεκδικήσει την απόκτηση της τεχνογνωσίας παρά το γεγονός ότι η απόσβεση των 100 εκατομμυρίων ευρώ θα μπορούσε να γίνει εντός πέντε έως έξι ετών, σύμφωνα με το σχέδιο επιχειρηματικότητας που έχουν εκπονήσει το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, το ΕΜΠ και η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Τι είναι αυτή η τεχνογνωσία και επένδυση

Πρόκειται για καινοτόμο σύστημα ακτινοβολίας κατά των καρκινικών όγκων με δέσμη πρωτονίων, που έχει εξαιρετικά αποτελέσματα σε πρωτογενείς καρκίνους, αφού «χτυπά» τον όγκο «στην καρδιά του», καταστρέφοντάς τον ολοσχερώς, ενώ αφήνει άθικτα τα υγιή κύτταρα γύρω από αυτόν.

Στο CERN, επισημαίνει ο καθηγητής του ΕΜΠ, πέραν των διαφόρων προγραμμάτων βασικής έρευνας στην πυρηνική και σωματιδιακή φυσική, έχουν αναπτυχθεί και συνεχώς αναπτύσσονται καινοτόμες εφαρμογές στην Ιατρική για την διάγνωση και καταπολέμηση του καρκίνου.

Και μια τέτοια υποδομή είναι αυτή που αρνήθηκε η χώρα μας (ιδρυτικό μέλος του CERN, από το 1954), με αποτέλεσμα να την διεκδικούν σήμερα κράτη, που δεν είναι καν αναπληρωματικά μέλη του Οργανισμού CERN, ούτε έχουν το επιστημονικό και τεχνολογικό δυναμικό ώστε να στελεχώσουν και να συντηρήσουν τεχνολογικά και επιστημονικά τέτοιες υποδομές.

Υποδομές που λειτουργούν εδώ και χρόνια, σε Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ισπανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Νορβηγία, Σουηδία, Πολωνία, ΗΠΑ, Καναδά, Νότια Κορέα, Ιαπωνία ή βρίσκονται υπό αγορά (ή κατασκευή) σε Ολλανδία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία κ.α.

Δηλώσαμε παρατηρητές

Ας επανέλθουμε όμως στην άρνηση της Ελλάδας να διεκδικήσει την εγκατάσταση και λειτουργία της συγκεκριμένης Μονάδας.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Γαζή τον Οκτώβριο του 2017 δημιουργήθηκε στο CERN κίνηση συνεργασίας βαλκανικών κρατών με την επωνυμία «South Eastern Europe», προκειμένου να ενισχυθούν οι βαλκανικές χώρες σε θέματα υψηλής τεχνολογίας.

Η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε σε αυτή την κινηση συνεργασίας από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας που δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να γίνει μέλος της και παραμένει παρατηρητής! Γενική Γραμματέας της ΓΓΕΤ είναι η Ματρώνα Κυπριανίδου, με εποπτεύοντα, τον αναπληρωτή υπουργό Παιδείας, Κώστα Φωτάκη.

Διεκδικητές και συναντήσεις

Η ιδέα που κυριάρχησε στην συνάντηση των βαλκανικών κρατών ήταν να κατασκευαστούν δύο μεγάλες τεχνολογικές υποδομές επιταχυντικών συστημάτων με ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι υποδομές αυτές να δοθούν στο Μαυροβούνιο ή σε άλλη βαλκανική χώρα.

Οι υπό παραχώρηση υποδομές αφορούν:
Επιταχυντή ηλεκτρονίων παραγωγής ακτινών Χ (X-FEL – Free Electron Laser) υψηλής έντασης και ενέργειας αποκλειστικά για βιομηχανικές εφαρμογές και
Επιταχυντή πρωτονίων παραγωγής κατάλληλης δέσμης ακριβείας για θεραπεία του καρκίνου με πρωτόνια ή ιόντα.

Ένα μήνα αργότερα, στις 30 Νοεμβρίου 2017, πραγματοποιήθηκε στο CERN ημερίδα εργασίας (Forum meeting Medical Applications) όπου τέθηκαν οι προδιαγραφές και οι πιθανές συνεργασίες των ερευνητικών ομάδων για την υλοποίηση των έργων αυτών.

Ακολούθησαν τρεις βαλκανικές συναντήσεις, σε Τεργέστη (Φεβρουάριος 2018), Σόφια (Μάρτιος 2018) και Τίραννα (Απρίλιος 2018), όπου κατέληξαν στην εγκατάσταση μίας υποδομής και συγκεκριμένα, αυτή που αφορά στην, δια πρωτονίων, θεραπεία του καρκίνου.

Λάθος η αποχώρησή μας από την διεκδίκηση

Καθίσταται απολύτως σαφές, τονίζει ο Ευαγγελος Γαζής, ότι μετά την έξοδο της Ελλάδας από την διεκδίκηση της συγκεκριμένης υποδομής, όλες οι βαλκανικές χώρες επιζητούν την εγκατάστασή της, στο έδαφός τους.

Κάτι αδιανόητο, αφού η Ελλάδα, ως ιδρυτικό μέλος του CERN και τεράστια συνεισφορά από το 1954, δικαιούται και διαθέτει την επιστημονική και τεχνολογική επάρκεια ώστε να αναλάβει την εγκατάσταση αυτής της υποδομής στη χώρα μας, δημιουργώντας ένα κέντρο διεθνούς βεληνεκούς, με υψηλή τεχνολογία για την θεραπεία του καρκίνου.

Εάν όμως, η χώρα μας συνεχίζει να εμμένει στην θέση του παρατηρητή, η συγκεκριμένη τεχνογνωσία είναι βέβαιο ότι θα εγκατασταθεί σε κράτη που δεν είναι ούτε καν αναπληρωματικά μέλη του Οργανισμού CERN, ούτε έχουν το επιστημονικό και τεχνολογικό δυναμικό να στελεχώσουν και να συντηρήσουν τέτοιες υποδομές.

Οφέλη και παρασκηνιακές κινήσεις

Είναι απολύτως σαφές, πως μια τέτοια συνδυαστική υποδομή θα ενισχύσει τον σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό της χώρας σε ότι αφορά τον επιταχυντή πρωτονίων και ιόντων που θα αποδοθεί στην Ιατρική Επιστημονική Κοινότητα, με σκοπό την θεραπεία του καρκίνου, αλλά και την έρευνα Ιατρικής και Βιολογίας στην αλληλεπίδραση των ιοντιζουσών ακτινοβολιών με την ζώσα ύλη.

Στο πλαίσιο αυτό, πολλές βαλκανικές χώρες, με πρώτη την Βουλγαρία, έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα εξασφάλισης των υποδομών αυτών για την χώρα τους και συνεχίζουν έναν παρασκηνιακό αγώνα στο CERN για την εξασφάλιση της ανωτέρω υποδομής.

Πρέπει να αναθεωρήσουμε την στάση μας

Είναι λοιπόν εξαιρετικά επείγον τα υπουργεία Εξωτερικών και Παιδείας, σε συνεργασία με την ΓΓΕΤ να αναθεωρήσουν την στάση τους απέναντι στην σημαντικότατη για τη χώρα ιατρική υποδομή και να εκδηλώσουν με τον πιο σοβαρό τρόπο το άμεσο ενδιαφέρον τους, προωθώντας στο CERN και τα ευρωπαϊκά όργανα επίσημο αίτημα, λαμβανομένου υπόψη ότι καμία ευρωπαϊκή υψηλής κλίμακας και τεχνολογίας υποδομή δεν έχει οικοδομηθεί στην χώρα.

Αδιαφορήσαμε και για άλλες υποδομές

Αρκετές υψηλής τεχνολογίας υποδομές, όπως η ELI (http://elilaser.eu/) δόθηκε από την ΕΕ ( και είναι υπό υλοποίηση) σε Τσεχία, Ουγγαρία, Ρουμανία, με έμμεσους αποδέκτες οφέλους τα κράτη: Ιταλία, Σλοβενία, Κροατία, Βουλγαρία.

Σημειώνεται, ότι η ΕΕ και το CERN, εγκαινίασαν πέρυσι ανάλογη υποδομή επιταχυντή με δέσμη φωτονίων για βιομηχανικές και ιατρικές εφαρμογές και έρευνα, με την ονομασία SESAME (www.sesame.org.jo) στην Ιορδανία, επειδή πριν από 15 – 20 χρόνια κατά την διάρκεια σχετικών διαβουλεύσεων με την ΕΕ, η Κύπρος δεν δέχθηκε την εγκατάσταση της συγκεκριμένης υποδομής στο έδαφός και οι υπεύθυνοι οδηγήθηκαν στην λύση της Ιορδανίας.

Πηγή: http://www.skai.gr/news/technology/article/373429/i-ellada-arneitai-eukairia-apoktisis-tehnognosias-apo-to-cern/#ixzz5FQ23R2nV

(νεώτερη ενημέρωση)
Απάντηση σε δημοσιεύματα σχετικά με δημιουργία κέντρου πρωτονικής θεραπείας καρκινικών όγκων στην Ελλάδα

Ανακυκλώνονται δημοσιεύματα τα οποία δυστυχώς ξεκίνησαν από κακώς πληροφορημένους επιστήμονες, οι οποίοι με ανυπόστατους ισχυρισμούς ομιλούν για απόρριψη εκ μέρους της Πολιτείας της δημιουργίας από το CERN κέντρου πρωτονικής θεραπείας για καρκινοπαθείς στην Ελλάδα.

Προς αποκατάσταση της αλήθειας, αναφέρουμε τα εξής:
Η συζήτηση που γίνεται σήμερα, αφορά στη δημιουργία ενός επιταχυντή και υποδομών για χρήση δέσμης πρωτονίων και άλλων θετικώς φορτισμένων σωματιδίων (αδρόνια) στα Δυτικά Βαλκάνια, με σκοπό τη θεραπεία καρκινικών όγκων και με βάση τεχνογνωσία του CERN στους επιταχυντές.
Η πρωτοβουλία που ξεκίνησε πέρυσι από τη κυβέρνηση του Μαυροβουνίου, περιλαμβάνει και την ίδρυση Διεθνούς Ινστιτούτου Νοτιοανατολικής Ευρώπης για Βιώσιμες Τεχνολογίες (“South East European International Institute for Sustainable Technologies”, εν συντομία SEEIIST) με αυτό το αντικείμενο.

Στη πρωτοβουλία του Μαυροβουνίου συμμετέχουν οι χώρες: Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κόσοβο*, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ, Σερβία και Σλοβενία. Τη στιγμή αυτή, υπάρχει ως δεδομένο μόνο Δήλωση Προθέσεων εκ μέρους των ανωτέρω χωρών, ενώ δεν υπάρχουν ακόμη συγκεκριμένα στοιχεία για τη προτεινόμενη νομική μορφή, την έδρα, τη χρηματοδότηση ή τη διαδικασία σύστασης του εν λόγω Ινστιτούτου.

Επίσης, δεν υπάρχουν ούτε οι αναγκαίες μελέτες σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, με δεδομένο το υψηλό κόστος μιας τέτοιας εγκατάστασης και της μετέπειτα λειτουργίας. Η συνολική επένδυση εκτιμάται στα 140-170 εκ. ευρώ. Το εγχείρημα SEEIIST ευρίσκεται ακόμα σε προπαρασκευαστικό στάδιο κατά το οποίο γίνονται ενέργειες κυρίως εκ μέρους του Μαυροβουνίου και της Βουλγαρίας και συναντήσεις εμπειρογνωμόνων, στις οποίες μετέχει και το CERN. Επίσης, γίνονται ενέργειες για εξεύρεση πόρων από την ΕΕ, ενδεχομένως μέσω ερευνητικών κονδυλίων από τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία (structural funds) διαθέσιμων για τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει καμία διασφάλιση των απαιτούμενων πόρων.

Το ΥπΠΕΘ και η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), παρακολουθεί το εγχείρημα από την αρχή στο πλαίσιο της καλής γειτονίας και της ενίσχυσης της περιφερειακής συνεργασίας σε θέματα έρευνας και τεχνολογίας, σε συνεργασία με τους εθνικούς εκπροσώπους στο CERN, την ερευνητική κοινότητα και το Υπουργείο Εξωτερικών, συμμετέχοντας σε όλες τις περιφερειακές συναντήσεις.

Είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν έχει απορρίψει πρόταση του CERN και φυσικά δεν υπάρχει κάποια σχετική μελέτη από ΑΕΙ ή Ερευνητικά Κέντρα της χώρας για τη δημιουργία τέτοιας εγκατάστασης στην Ελλάδα. Επώνυμοι επιστήμονες ομιλούν δημοσίως από ό,τι φαίνεται αποκλειστικά για προσωπικές τους στρατηγικές.

Όσον αφορά στην ακτινοθεραπεία πρωτονίων, είναι μια υψηλού κόστους μέθοδος ακτινοβόλησης καρκινικών όγκων με πρωτόνια που εφαρμόζεται στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων τύπων καρκίνου. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου σε άλλους τύπους καρκίνου ευρίσκεται υπό συζήτηση. Ανασταλτικός παράγοντας στη ευρεία χρήση της αδρονικής θεραπείας είναι οι υψηλές τεχνικές και οικονομικές απαιτήσεις σε υποδομές και εγκαταστάσεις, τόσο κατά τη κατασκευή τους, όσο και κατά τη λειτουργία (λειτουργικά έξοδα περίπου 1 εκ ευρώ/έτος). Για τους λόγους αυτούς υπάρχει διεθνώς έντονη κινητικότητα στην επιστημονική και επιχειρηματική κοινότητα για αντικατάσταση της αδρονικής θεραπείας με άλλες μεθόδους, η δε αποτελεσματικότητα των μεθόδων αυτών αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής έρευνας.

Η Ελλάδα ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ως χώρα που επιδεικνύει υψηλού επιπέδου ερευνητική δραστηριότητα και εξωστρέφεια, συμμετέχει σε μεγάλους ευρωπαϊκούς/διεθνείς ερευνητικούς οργανισμούς και σε διακρατικά και περιφερειακά ερευνητικά προγράμματα. Όσον αφορά στον τομέα της φυσικής υψηλών ενεργειών και της πυρηνικής φυσικής, η Ελλάδα αποτελεί μόνιμο και δραστήριο μέλος του CERN του οποίου και αποτέλεσε ένα από τα δώδεκα ιδρυτικά κράτη-μέλη. Η συμμετοχή των ελλήνων επιστημόνων στο CERN συμβάλλει σημαντικά, τόσο στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, όσο και στην έρευνα και στην ανάπτυξη οικονομίας έντασης γνώσης.

Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας ΓΓΕΤ